Rinoplasti sonrasında uygulanması gereken bakım rutinleri ve kaçınılması gereken davranışlar, hem iyileşme sürecini hızlandırmak hem de sonucun başarısı için büyük önem taşımaktadır.
Özel Önlemler
Rinoplasti sonrası dikkat edilmesi gereken bazı durumlar vardır.
Örneğin gözlük çerçeveleri, burun sırtında baskı oluşturur. Gözlük pedleri, bandajlar ile gözlüğü yüze daha az baskı yapacak şekilde ayarlamak gibi çeşitli alternatif yöntemler bulunmaktadır. Ancak yinede ameliyat sonrası ilk 3 ay takılması önerilmemektedir.
Öksürmek, baş ve yüz bölgesindeki basıncı artırabildiğinden dikkatli olmakta fayda vardır. Bu, ameliyat bölgesindeki şişlik, morarma ve ağrıyı geçici olarak artırabilir. Yüzünüze herhangi bir darbe almaktan kaçınmak için spor gibi temas gerektiren aktivitelerden ve ağır egzersizlerden, koşmadan, yüzmeden ve diğer yoğun fiziksel egzersizlerden kaçınmak önemlidir.
Uyku ve Dinlenme Pozisyonları
Genellikle, ameliyattan sonraki ilk birkaç hafta boyunca baş vücuttan daha yüksekte tutarak uyumak önerilmektedir. Bu süre genellikle 1 ila 2 hafta arasında değişir. Bu pozisyon, şişliği ve morarmayı azaltmaya yardımcı olur, kanama riskini düşürür ve iyileşmeyi hızlandırır.
Yan yatmak, özellikle ameliyattan sonraki ilk haftalarda, burun üzerinde baskı oluşturabilir ve şeklini bozabilir, ayrıca şişliği ve morarmayı artırabildiğinden önerilmez. Ameliyattan sonraki 4-6 hafta arasında dikkatli olmak şartıyla yan yatışa geçilebilir. Uyku sırasında fark edilmeden yana dönülmüşse bu basınçtan kaynaklı, bölgedeki şişliği ve kanamayı arttırabilir.
Ayrıca ameliyat sonrasında esneme gibi normal yüz hareketleri genellikle güvenlidir. Ancak yüzün aşırı şekilde hareket ettirilmesi ağrı ve rahatsızlık hissettirebilmektedir.
Banyo ve Cilt Bakımı
Hastaların baş bölgesini direkt suya maruz bırakmadan ve çok fazla öne eğmeden ameliyattan bir ya da iki gün sonra duş almasında herhangi bir sakınca yoktur. Öncelikle çok sıcak su, kan dolaşımını artırarak ameliyat bölgesindeki şişliği artırdığından ılık su kullanarak banyo yapmak bu riski azaltmaya yardımcı olur.
Burun doğrudan suya maruz kalmadan bandajların ve atellerin ıslanmasını önlemek gerekmektedir. Sıcak buhar, özellikle sauna veya buhar banyosu gibi durumlar önerilmemektedir.
Yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanarak özellikle üst dişleri fırçalarken baskı uygulamaktan kaçınarak ağzı fazla açmadan nazik hareketlerle diş fırçalanabilir. Ağrı ve hassasiyet oluşursa daha hafif hareketlerle diş fırçalanması gerekmektedir.
Bu dönemde, cildi nazikçe temizlemek ve hafif, parfümsüz nemlendiriciler kullanmak önerilmektedir. Operasyon sonrası cilt güneş ışınlarına karşı daha hassastır ve kolayca zarar görebilir. Güneş koruyucu kullanmak ve şapka gibi koruyucu giysiler giymek, güneşin zararlı etkilerinden korumada yardımcı olmaktadır.
İyileşme Süreci
Ameliyattan sonraki ilk iki gün genellikle en zor olan dönemdir. Bu dönemde ağrı, şişlik ve morarma en yoğun seviyeye çıkar. İlk haftanın sonunda veya ikinci hafta başında, atellerin ve bandajların çıkarılması ile zorluk gitgide azalmaktadır.
Ameliyattan sonraki ilk 48 saat içinde, şişliği ve morlukları azaltmak için burun ve çevresine düzenli olarak soğuk kompres uygulanmalı, iyileşme sürecinde başı vücuttan daha yüksekte tutarak uyumak ödemi azaltmaya yardımcı olmaktadır. Sigara ve alkol, iyileşme sürecini yavaşlatır ve komplikasyon riskini artırır.
Ayrıca ameliyat sonrası dokuların düzgün iyileşmesi ve oluşabilecek ödemi azaltmak için bol su içilmesi iyileşme sürecini hızlı bir şekilde geçirmeye yardımcı olmaktadır. Rinoplasti sonrası 1 yıl içinde iyileşme sürecinin büyük bir kısmı tamamlanmış olur. Burun bu noktada tam şeklini almış ve tüm şişlikler kaybolmuş olur.
Ameliyat Sonrası Komplikasyonlar ve Endişeler
Fiziksel Değişiklikler
Ameliyat sonrası ilk aylar şişliğin ve ödemin yoğun olduğu dönemlerdir. Bu da burnun olduğundan daha büyük görünmesine neden olabilmektedir. Ayrıca şişlik ve ödemin yanı sıra yüzdeki sinirlerin de etkilenmesi ile gülümsemede geçici bir değişiklik yaşanabilmektedir.
Rinoplasti sırasında, burnun şekli ve pozisyonu değiştiğinde, burun ile üst dudak arasındaki açı da değişebilir. Bu değişiklik, dudakların farklı görünmesine neden olabilir. Burunun boyutunun değişmesi, dudakların boyutunu ve şeklini farklı algılanmasına yada küçük görünmesine neden olabilmektedir.
Rinoplasti sırasında burnun destek yapılarının aşırı inceltilmesi veya alınması, ameliyat sonrası enfeksiyon veya aşırı skar dokusu oluşumu, darbe ve yaralanma iyileşmekte olan yapıları zayıflatır ve burunda çökme denilen durumu ortaya çıkabilmektedir.
Burun Hijyeni ve Alerjiler
Operasyon bölgesini temiz ve kuru tutmak, düzenli antibiyotik kullanımı, el ve burun hijyeni, buruna sık dokunmaktan kaçınmak ameliyat sonrası bölgenin enfekte olmasını önlemektedir.
Ayrıca hapşırma ve alerji gibi durumlara dikkat etmek çok önemlidir. Ağzı açarak ve burun bölgesine baskı yapmadan hapşırmak en doğrusudur. Eğer alerjiniz varsa, hapşırmayı tetikleyebilecek alerjenlerden korunmak ve doktorun önerdiği alerji ilaçlarını kullanmak önemlidir.
Burun tıkanıklığı varsa özellikle doktorun önerdiği şekilde hareket edilmelidir. Tıkanıklığı hafifletmek için tuzlu su spreyi veya reçeteli ilaçlar kullanılabilir.
Rinoplasti Sonrası Burun Bandı ve Masaj
Bazı cerrahlar, ameliyat sonrası şişliği azaltmak ve burun şeklini desteklemek için burun bandı kullanır. Bu, özellikle ameliyattan hemen sonraki ilk haftalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bantlamanın burnun şeklini değiştirmek gibi bir görevi yoktur.
Bantlar, bazı hastalar için psikolojik bir rahatlık sağlayabilir ve iyileşme sürecinde daha güvenli hissetmelerine yardımcı olabilir. Bu yüzden bantlama yapmak, yapmamak yada her gece bantlama yapmanın gerekip gerekmediği ameliyat türüne, ameliyatın zorluğuna, yapılan değişikliklerin boyutuna göre değişmektedir.
Ameliyat sonrası ilk haftalarda burun genellikle hassas olur ve bu dönemde masaj yapılması önerilmez. Daha sonra önerilirse oluşabilecek ödemi azaltmaya ve dokuların düzgün yerleşmesine yardımcı olmak amacıyla aşırı baskı uygulamadan yapılmalıdır.
Özellikle, ameliyat sonrası burun içi cilt kuru ve hassas olabileceği için vazelin, burun içindeki cildi nemlendirmeye ve kuruluğu azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Bu yüzden vazelin veya farklı nemlendiriciler iyileşmeyi destekler ve kuruluğa bağlı yaşanan rahatsızlığı önlemektedir.
Yeme ve İçme Kuralları
Rinoplasti ameliyatı sonrasında, beslenme düzeninin değişikliklere uğraması ve belirli yiyecek ve içeceklerin tercih edilmesi, hem konforu artırmak hem de iyileşme sürecini desteklemek için önemlidir.
Burun ameliyatı sonrası hangi yiyeceklerden kaçınmalı?
Aşırı tuzlu yiyecekler (ödemi arttırabilir), baharatlı, çok sıcak ve soğuk gıdalar, sert ve çıtır yiyecekler, sigara, alkol ve kafeinli içecekler kullanımından kaçınmalıyız.
Özellikle ameliyattan sonraki ilk birkaç gün veya hafta boyunca kafein tüketimini sınırlamak önemlidir. Kafein, bazı kişilerde kan basıncını artırabilir ve ödem (şişlik) oluşumunu tetikleyebilir, dehidrasyona neden olabilir.
Rinoplasti sonrası hangi yiyecekler iyi gelir?
Proteinden zengin gıdalar (yumurta, tavuk, balık, baklagiller), meyve ve sebzeler, tam tahıllar, sağlıklı yağlar tüketilmesi Rinoplastiden sonra iyileşmeyi hızlandırmaktadır. Ayrıca yeterli sıvı alımı da oldukça önemlidir.
Vücuttan Ödem Attıran Besinler:
- Ananas
- Muz
- Nar
- Kivi
- Yoğurt
- Maydanoz
- Yeşil Çay
- Salatalık
Sık Sorulan Sorular
Rinoplastiden ne kadar süre sonra güneşe çıkabilirim?
Ameliyattan sonraki ilk 2-3 hafta güneş ışığına doğrudan maruz kalmamak gerekir. Sonraki aylarda yüksek koruma faktörlü güneş koruyucu kullanılması önerilmektedir.
Rinoplasti sonrası burnuma su değebilir mi?
Genellikle, ameliyat sonrası ilk günlerde yüzü yıkarken dikkatli olunması ve burun bandajlarının ıslanmamasına özen gösterilmesi gerekmektedir. Direkt buruna su değmesi, iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.
Rinoplasti sonrası su içmenin faydası olur mu?
Su içmek, vücudun hidrate kalmasına yardımcı olur, ki bu iyileşme sürecini destekleyerek toksinlerin atılmasını sağlar. Ayrıca, yeterli su tüketimi cildin nemli kalmasını sağlar ve ameliyat sonrası oluşabilecek ödemi (şişliği) azaltmaya yardımcı olur.
