Septum Deviasyonu Nedir?
Septum deviasyonu, burun boşluğunu iki bölüme ayıran septum (burun perdesi) adı verilen kıkırdağın ve kemiklerin doğuştan veya sonradan meydana gelen eğrilikleridir. Bu durum, bir veya her iki burun kanalının daralmasına neden olarak nefes almayı zorlaştırabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Nazal Septum Anatomisi
Nazal septum, arkada kemik ve ön tarafta kıkırdaktan oluşan bir bölme olup, burun boşluğunu iki nostile ayırır. İdeal olarak, her iki taraf için eşit hava akışına izin verecek şekilde merkezi bir konumda bulunur. Septum deviasyonunda, bu hizalama bozulur ve septum bir tarafa doğru eğilir.
Belirtileri ve Etkileri
Eğri bir septumun neden olduğu belirtiler arasında, en sık rastlananlar; burun tıkanıklığı, sık sık burun akıntısı, yüzde ve başta ağrılar, horlama ve uyku apnesidir. Bu durum, günlük yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren kronik bir rahatsızlık haline gelebilir.
Nedenleri
Doğuştan Gelen Faktörler
Çoğu insan az ya da çok septum eğriliğine doğuştan sahiptir. Bu eğrilikler, genetik faktörler ve anne karnındaki gelişim sırasında yaşanan pozisyonel değişikliklerden kaynaklanabilir.
Travmalar ve Yaralanmalar
Septum deviasyonu aynı zamanda çocukluk veya yetişkinlik döneminde buruna alınan darbeler sonucu da gelişebilir. Spor yaralanmaları, trafik kazaları ve düşmeler bu tür yaralanmalar arasındadır.
Tanı ve Belirtiler
Tanı Yöntemleri
Septum deviasyonu tanısı koymak için KBB uzmanları genellikle aşağıdaki yöntemleri kullanır:
- Fiziksel Muayene: Doktor burun kanallarını inceleyerek eğrilikleri tespit edebilir.
- Görüntüleme Teknikleri: X-ray veya CT scan, septumun ne kadar ve hangi yönde eğrildiğini belirlemek için kullanılabilir.
Belirtiler
- Tek veya her iki nostrilde (burun deliğinde) sürekli tıkanıklık
- Postnazal akıntı
- Burun üzerinde veya yüzde ağrı
- Baş ağrıları
- Koku alma duyusunun bozulması
- Sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonları
- Horlama veya uyku sırasında nefes kesilmesi
Tedavi Yöntemleri
Ameliyatsız Tedaviler
Septum deviasyonunun hafif formları için medikal tedaviler önerilebilir:
- Nazal Spreyler: Decongestant (burun açıcı) spreyler ve steroid spreyler, tıkanıklık ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur.
- Antihistaminikler: Alerjiye bağlı semptomları kontrol altına alır.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Yüksek yastıkta yatmak ve bir nemlendirici kullanmak gibi yöntemler nefes almayı kolaylaştırabilir.
Cerrahi Tedavi: Septoplasti
Septoplasti, eğri septumu düzeltmek için yapılan cerrahi bir işlemdir. İşlem genellikle lokal veya genel anestezi altında yapılır ve hastanın solunum yollarını rahatlatır.
Septoplasti, rinoplasti ile birleştirilebilir, buna septorinoplasti denir, bu da burnun dış görünümünü iyileştirir. Daha şiddetli vakalar, rekonstrüktif cerrahi gerektirebilir. Cerrahi işlemler genellikle genel anestezi altında yapılır ve çoğu ayakta tedavi şeklinde gerçekleştirilir, hastalar aynı gün eve dönebilir. Uygun tedavi seçeneğini belirlemek için bir sağlık sağlayıcının doğru değerlendirmesi esastır.
- Cerrahi Süreç: Doktor, burun içindeki eğri kısımları düzelterek septumu yeniden hizalar.
- İyileşme Dönemi: Çoğu hasta operasyon sonrası 1 hafta içinde normal aktivitelere dönebilir.
- Riskler ve Komplikasyonlar: Enfeksiyon, kanama, nadiren burun şeklinde kalıcı değişiklikler gibi riskler içerir.
Cerrahi Karar Süreci
Kimler İçin Uygun?
Septoplasti, belirtileri ilaçla kontrol altına alınamayan ve yaşam kalitesi ciddi şekilde etkilenen hastalar için önerilir.
Yaş ve Sağlık Durumu
Genellikle her yaş grubundan insan için uygundur, ancak özellikle genç ve orta yaşlı yetişkinlerde daha sık yapılır. İyileşme süreci ve olası komplikasyonlar hastanın genel sağlık durumuyla yakından ilgilidir.
Maliyeti ve Sigorta Kapsamı
Sigorta Kapsamı
Türkiye’de, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) bu ameliyatı kapsamaktadır.
Devlet Destekleri
SGK’nın yanı sıra, bazı devlet hastaneleri de bu ameliyatı düşük maliyetlerle yapabilmektedir.
Septum Deviasyonu Günlük Yaşamı Nasıl Etkiler?
Eğri bir septum, nefes almayı zorlaştırarak uyku kalitesini düşürebilir ve gün içinde yorgunluğa neden olabilir.
